مرجع تخصصی شيمي و نفت

انواع جداکننده از نظر عمل کرد:

1- جداکننده معمولیseparator : که تحت شرایط عمل گاز و نفت را از هم جدا میکند.

2- ذره گیرscrubber : در حقیقت نوعی جداکننده است که در مواردی که نسبت گاز به نفت خیلی زیاد باشد برای جداسازی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.

3- ظرف مایع گیر knockout: که این خود دو نمونه دارد یکی این که در مسیر جریان سیالی که مشتمل بر آب و نفت و گاز است قرار می گیرد و آب را از یک طرف خارج می کند و گاز و هیدروکربن های مایع را از طرف دیگری خارج مینماید که به آن free water knockout گویند. نمونه دیگر آن total liquid knockout می باشد که در مسیر گاز فشار قوی قرار میگیرد و حتی الامکان تمامی مایع همراه ان را جدا می نماید.

4- از نظر عمل تفکیک نمونه های دیگر تفکیک کننده نیز موجود می باشند نظیر flash chamer که تحت فشار پایین کار می کند و شاید بتوان آن را بنام دیگری مثل تفکیک کننده مرحله دوم نامید. نوع دیگری هست بنام expansion vessel که گاز در داخل آن منبسط میگردد و در فضای با دمای کم عمل جداسازی صورت میگیرد. نوع دیگری بنام dust scrubber که در حقیقت همان filter معمولی است زیرا ***** نیز خود یک نوع تفکیک کننده می باشد.

انواع جداکننده از نظر ساختمان:

تفکیک کننده های افقی

معمولی ترین نوع تفکیک کننده (در شرکت ملی نفت ایران نیز عمومی است) همین مدل می باشد که در مواقعی که گاز زیاد بصورت محلول در مایع موجود است مورد استفاده قرار می گیرد. سطح تماس گاز و نفت در داخل ان زیاد است بدانمعنی که گاز و نفت در سطح بزرگتری قابل تفکیک از هم هستند. پس راحتر از هم جدا می شوند. علاوه بر موضوع فوق برای ظرفیت های زیاد نیز مناسبتر از انواع دیگر می باشد. از این مدل نمونه ای بصورت دو ظرف مرتبط نیز موجود است. Double Barrel Horizontal

مزایا:

الف: برای یک مقدار معلوم نفت و گاز استفاده از این تفکیک کننده ارزانتر خواهد بود.

ب: حمل و نقل و استفاده از آن راحت می باشد.

ج: برای یک اندازه مشابه با مدل های دیگر نمونه ای افقی فضای بیشتری برای مایع و روسوبات دارد. از این رو درجه جداسازی سیال ها سه فاز نیز بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.

د: نفتی که تولید کف می کند foamy crude راحتتر در داخل این مدل از گاز جدا می گردد و این بدان معناست که سطح تماس بیشتری بین گاز و مایع درون تفکیک کننده موجود است.

هـ: در مواردی که قرار است بمنظور گرم کردن نفت از سیم برق در داخل تفکیک کننده استفاده شود باز هم این مدل ارجعیت دارد.

معایب:

الف: در مورد نوسانات سطح مایع liquid surge ظرفیت آن نسبت به نمونه های دیگر متغیر می باشد و جندان مناسب نیست.

ب: کنترل سطح تماس گاز و نفت بسیار مشکل است.

جداکننده های عمودی

مدل دیگری از تفکیک کننده ها می باشد که بخصوص زمانی که نسبت گاز به نفت سیال مورد نظر کم باشد مورد استفاده قرار می گیرد. با مقایسه با نمونه افقی سطح تماس گاز و نفت در آن ها کم است.

مزایا

الف: در مواردی که سطح مایع نوسان دارد طراحی و استفاده از ان راحتر و ساده تر است.

ب: کنترل سطح مایع چندان مشکل نیست.

ج: راحتتر از نمونه قبلی تمیز می شود.

معایب

الف: حمل و نقل آن بسیار مشکل است.

ب: این مدل بسیار گران است.

ج: برای مقدار ثابت گاز باتوجه به مدل قبل قطر آن خیلی زیاد است.

جداکننده های کروی

در حال حاضر از این مدل کمتر استفاده می شود. بخصوص وقتی که نفت تولید کف می نماید استفاده از آن به حداقل میرسد. بهرحال در گذشته صنعت نفت استفاده زیادی داشت البته در خارج از ایران منظورم می باشد.

مزایا:

الف: نسبت به خرج ساختمان و عملیات روی آن مقدار گاز جدا شده در این حالت بیشتر خواهد بود.

ب: براحتی قابل تمیز شدن است.

ج: می توان براحتی از آن بعنوان تفکیک کننده ی سیار استفاده کرد.

د: از نظر موقعیت جمع و جور می باشد و فضای کمی را اشغال می کند.

معایب:

الف: برای مقدار زیاد ظرفیت از نظر اقتصاد مناسب نیست.

ب: در مورد نفتی که تولید کف می نماید راندمان کاری بسیار پایین است.

ج: کنترل سطح مایع در ان محدود است.